Glycerol

Glycerol là gì?

• Glycerol là một tác nhân loại nước qua thẩm thấu, có các đặc tính hút ẩm và làm trơn. Khi uống, glycerol, làm tăng tính thẩm thấu huyết tương, làm cho nước thẩm thấu từ các khoang ngoài mạch máu đi vào huyết tương.

----------------------------------------------------

Chỉ định

• Táo bón.
• Giảm phù nề giác mạc, giảm áp lực nhãn cầu.
• Giảm áp lực nội sọ (ít sử dụng trên lâm sàng).

Chống chỉ định

• Quá mẫn với glycerol hoặc bất kỳ một thành phần nào của thuốc.
• Phù phổi, mất nước nghiêm trọng.
• Khi gây tê hoặc gây mê vì có thể gây nôn.

Thận trọng

• Glycerol phải được dùng thận trọng đối với người bệnh bị bệnh tim, thận hay gan. Glycerol có thể gây tăng đường huyết và đường niệu, vì thế cần thận trọng khi dùng cho người bệnh đái tháo đường.
• Glycerol cũng phải dùng thận trọng với người bệnh bị mất nước, người bệnh cao tuổi.
• Tác dụng chủ yếu của glycerol đối với người cao tuổi là nhuận tràng, mặc dù không được khuyên là thuốc chữa trị hàng đầu. Phải thận trọng khi sử dụng glycerol đối với người bệnh ở tình trạng tinh thần lú lẫn, suy tim sung huyết, lão suy ở người cao tuổi, đái tháo đường và mất nước trầm trọng

Thời kỳ mang thai

• Tính an toàn của thuốc chưa được xác định.
• Glycerol có thể sử dụng trong quá trình mang thai nếu thực sự cần thiết.

Thời kỳ cho con bú

• Chưa được biết glycerol có vào sữa hay không, nhưng do tính an toàn của thuốc chưa được xác định nên phải thận trọng đối với phụ nữ cho con bú.

Tác dụng không mong muốn (ADR)

• Các tác dụng không mong muốn bao gồm buồn nôn, nôn, đau đầu, lú lẫn và mất định hướng. Trường hợp nặng có thể gây mất nước trầm trọng, loạn nhịp tim, hôn mê nguy hiểm đến tính mạng.
• Thường gặp, ADR >1/100
  • Thần kinh trung ương: Ðau đầu.
  • Tiêu hóa: Nôn.
• Ít gặp, 1/100 >ADR >1/1000
  • Thần kinh trung ương: Choáng váng, lú lẫn.
  • Nội tiết và chuyển hóa: Uống nhiều.
  • Tiêu hóa: Ỉa chảy, buồn nôn.
  • Các triệu chứng khác: Khát.
• Hiếm gặp, ADR <1/1000
  • Tim mạch: Loạn nhịp tim
  • Thần kinh trung ương: Ðau.
  • Nội tiết và chuyển hóa: Tăng đường huyết.
  • Cục bộ: Kích ứng trực tràng, đau rát, co rút.

Hướng dẫn cách xử trí ADR

• Khi sử dụng tại chỗ hay ở trực tràng, glycerol có thể gây kích ứng. Có thể sử dụng một thuốc tê trước khi dùng glycerol tại chỗ để giảm khả năng gây phản ứng đau.

Liều lượng và cách dùng

• Chữa táo bón qua đường trực tràng:
  • Trẻ em dưới 6 tuổi: Dùng 1 đạn trực tràng trẻ em, mỗi ngày 1 - 2 lần, hay 2 - 5 ml glycerol dưới dạng dung dịch thụt.
  • Trẻ em trên 6 tuổi và người lớn: Dùng 1 đạn trực tràng người lớn, mỗi ngày 1 - 2 lần nếu cần, hay 5 - 15 ml glycerol dưới dạng dung dịch thụt.
  • Giảm phù nề giác mạc trước khi khám hoặc để làm trơn cứ 3 - 4 giờ nhỏ 1 - 2 giọt vào mắt.
  • Giảm áp lực nhãn cầu: Uống với liều 1 - 1,8 g/kg thể trọng trước khi mổ 1 - 1,5 giờ, cách 5 giờ uống 1 lần.
  • Giảm áp lực nội sọ: Uống với liều 1,5 g/kg/ngày, chia làm 6 lần hoặc 1 g/kg/lần, cách 6 giờ uống 1 lần.

Ðộ ổn định và bảo quản

• Dung dịch glycerol uống cần phải bảo quản trong bình kín ở nhiệt độ dưới 400C (tốt nhất là 15 - 300 C). Cần tránh để đông lạnh.
• Viên đặt trực tràng: Bảo quản ở lạnh.

Tương kỵ

• Không dùng glycerol cùng với bismut subnitrat hay kẽm oxyd vì tương kỵ, làm mất tác dụng của glycerol.

Quá liều và xử trí

• Quá liều có thể gây ỉa chảy nặng, nôn, loạn nhịp tim, kích ứng trực tràng, đau rát trực tràng và co rút, tăng đường huyết.
• Trường hợp quá liều mạnh phải ngừng thuốc và đưa người bệnh vào bệnh viện.