Thương nhĩ tử

Thương nhĩ tử là gì?

• Thương nhĩ tử từ lâu đã được biết đến là vị thuốc trị viêm xoang vô cùng hữu hiệu. Ngoài ra loại dược liệu này còn có nhiều công dụng tuyệt vời khác.

----------------------------------------------------

Thành phần hóa học

• Qua nhiều nghiên cứu hóa thực vật trên cây thương nhĩ, người ta đã phân lập và xác định được hơn 170 hợp chất từ loại dược liệu này. Trong đó nổi bật nhất là phenylpropanoids và sesquiterpenes – những thành phần có hoạt tính sinh học phong phú nhất của cây.
• Quả của cây có hàm lượng sesquiterpen lacton dồi dào, gồm isoxanthol, xanthol, xanthatin, xanthumin, xanthinin.
• Quả non cung cấp hàm lượng dồi dào vitamin C và một số hợp chất khác như glucose, fructose, sucrose, axit hữu cơ, kali nitrat, ꞵ-sitosterol, strumarosid…
• Dược liệu có hàm lượng iod khá cao, 1g quả có đến 220–230µg iod
• Hạt thương nhĩ cũng có tỷ lệ dầu béo khá lớn. Đây là loại dầu ké lỏng, không mùi, màu vàng nhạt, vị giống với dầu thực vật. Ngoài ra hạt của cây còn có một số chất có độc tính cho gia súc như choline, hydroquinon.

Tác dụng của Thương nhĩ tử

• Theo y học cổ truyền
  • Theo Đông y, thương nhĩ là loại dược liệu có vị hơi đắng đắng, ngọt nhạt, quy vào kinh phế (phổi). Theo ghi chép của sách Thánh tể tổng lục, dùng 3 lạng thương nhĩ sấy khô rồi nghiền thành bột, dùng 2 tiền/ngày khi bụng đói có tác dụng điều trị bệnh thời khí (bệnh phát sinh theo khí hậu thời tiết) và chứng ôn dịch (một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính).
• Theo y học hiện đại
  • Thương nhĩ tử đã được chứng minh là có công dụng điều trị các bệnh lý về mũi, trong đó có bệnh viêm mũi dị ứng.
  • Loại dược liệu này cũng được sử dụng trong nhiều nghiên cứu về u màng não, ung thư gan, ung thư ruột kết, ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư phổi, bệnh bạch cầu… Được cho là có công dụng kháng lại các khối u.
  • Công dụng giảm đau, hạ sốt, kháng viêm của thương nhĩ cũng được đánh giá khá cao.
  • Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy khả năng kháng nấm và kháng khuẩn của thương nhĩ
  • Dược liệu hỗ trợ hạ đường huyết, giúp giảm thiểu các biến chứng và phòng chống đái tháo đường.
  • Bên cạnh đó, nhiều tài liệu cũng đề cập đến công dụng chống oxy hóa mạnh của thương nhĩ.
  • Một số công dụng khác có thể kể đến như hưng phấn hệ thần kinh trung ương và hệ hô hấp, nâng cao sức khỏe, giảm mệt mỏi căng thẳng…

Một số vị thuốc từ Thương nhĩ tử

• Trị viêm mũi xoang: 3g bạc hà, 30g bạch chỉ, 15g tân di hoa, 8g thương nhĩ tử. Nghiền thành bột mịn các vị thuốc trên và uống 2 lần/ngày, 6g/lần. Có thể chiêu thuốc bằng nước sắc lá chè và hành.
• Trị viêm đường tiết niệu: 20g xa tiền, 20g bòng bong, 15g nhẫn đông hoa, 15g thương nhĩ tử. Uống 1 thang/ngày, dùng liên tục trong 5 – 7 ngày.
• Trị nổi mề đay, mẩn ngứa: 12g bạc hà, 30g sinh địa, 15g thương nhĩ tử, sắc lấy nước uống.
• Trị đau răng: Sắc nước đặc thương nhĩ tử và dùng để súc miệng, dùng trong nhiều ngày liên tiếp.
• Trị chứng nước mũi đặc, trong: Sao vàng quả thương nhĩ và nghiền bột mịn. Ngày dùng từ 4 – 8g.

Lưu ý khi sử dụng Thương nhĩ tử

• Liều lượng sử dụng tham khảo là từ 6 – 12g/ngày
• Theo các tài liệu y học cổ truyền, khi điều trị bệnh với thương nhĩ tử phải kiêng ăn các loại thịt ngựa và thịt lợn, nếu không toàn thân sẽ nổi quầng đỏ
• Không nên dùng cho người nhức đầu do huyết hư